MEELDAUW paarse ’Scorpion’ (beide afkomstig van de toonaangevende (voormalige) kwekerij van Piet en Anja Oudolf in Hummelo). Dat een meeldauwvrije cultivar niet voor het leven gezond hoeft te blijven, bewijst ’Fishes’. Met z’n garnaalroze bloemen vormde deze monarda een welkome aanvulling op het bestaande kleurenpalet. Toen de plant net in omloop was, bleek hij inderdaad meeldauwvrij. Helaas ging deze eigenschap gaandeweg verloren en ’Fishes’ kan nu net zo wit worden als andere gevoelige cultivars. Composthoop Op mijn eigen kwekerij krijgen bergamotplanten maar één keer meeldauw en dat is op weg naar de composthoop. Een enkel vlekje kan ik nog tolereren, maar zodra het blad helemaal wit geworden is, valt het doek voor de bewuste cultivar. Door de jaren heen heb ik veel cultivars in mijn sortiment gehad, maar ik deed ze weer net zo makkelijk van de hand. Aan ongezonde planten beleef ik geen plezier. Dat heeft wel consequenties voor de variatie aan kleuren: alle cultivars die ik nog kweek, zijn een variatie op het lilaroze-paarse thema. Zo lijkt de oudere cultivar ’Blaustrumpf’, met lilapaarse bloemen, erg op de eveneens gezonde ’Scorpion’. Het verschil zit in de hoogte. Terwijl ’Scorpion gemakkelijk 140 centimeter hoog kan worden, blijft ’Blaustrumpf’ rond de meter steken. Waardevol is ook ’Gewitterwolke’, met meer purperrode bloemen. Jammer genoeg is deze cultivar niet helemaal meeldauwvrij, maar MONARDA CITRIODORA BESTELLEN de aantasting blijft binnen de perken. Zeer bekende cultivars als de bloedrode ’Cambridge Scarlet’, de wijnrode ’Vintage Wine’ en de zuiverwitte ’Schneemädchen’ kweek ik niet meer omdat ze te ongezond zijn. Deze koop je meestal al met meeldauw, en anders krijgen ze het wel op weg naar huis. Veel Monarda-cultivars moeten - om ze vitaal te houden - elk jaar worden gedeeld en opnieuw geplant. Deze eigenschap stamt rechtstreeks van de voorouder Monarda didyma. Monarda didyma is in de natuur een pionierplant, die altijd op zoek is naar nieuwe gronden om te koloniseren en dat doet met kruipende wortelstokken. Daarbij zijn de jongste delen nog levenskrachtig, de oudere delen boeten al snel in aan vitaliteit. Bij het delen worden de jonge, vitale stukken op een nieuwe plek geplant en het oude hart van de plant - dat geen goede planten meer oplevert - belandt op de composthoop of in de biobak. Als je kiest voor cultivars met meer ’bloed’ van Monarda fistulosa (zichtbaar aan de harige bladeren en de meestal lila, paarse of dieproze bloemkleur) is dit niet nodig, die kunnen jaren vast staan zonder te worden gedeeld. Een relatieve nieuwkomer is de uit NoordAmerika afkomstige Monarda citriodora, met naar Citroenen geurend loof en veel lilaroze bloemkransen boven elkaar. Deze soort is beslist meeldauwvrij en dus waardevol als tuinplant, maar hij is eenjarig. Je moet hem elk jaar opnieuw zaaien. ] Tekst Brian Kabbes/Beeld Brian Kabbes e.a. 7 8 Je kunt nu zaad bestellen van de eenjarige Monarda citriodora. De zaden kosten € 2,95 per zakje (inclusief verzendkosten). Maak het bedrag over naar Speciale Zaden te Amerongen, rekeningnummer NL32RABO0128086718. Vermeld ook het nummer van Groei & Bloei (2). Attentie: vermeld bij de bestelling altijd je huisnummer + postcode en stuur tegelijkertijd een mail naar zaaien@groei.nl, met vermelding van de bestelling, volledige naam en adres. Meer zaden bestellen via Groei & Bloei? Ga naar na www.groei.nl. Foto: Alexey Sergeev LINKERPAGINA 1 I Brian Kabbes bij Monarda ’Gewitterwolke’. 2 en inzet I M. didyma met meeldauw. 3 I M. ’Scorpion’. 4 I M. ’Blaustrumpf’. DEZE PAGINA 5 I M. ’Aquarius’. 6 I M. ’Gewitterwolke’ met Rosa ’Mozart’. 7 I M. fistulosa. 8 I De eenjarige M. citriodora. G R O E I&BL O E I–S PEC IAL TU I N PR AK TIJK 19 5 6 Foto: GAP Photos Pagina 14

Pagina 16

Heeft u een magazine, digi-magazine of web club bladen? Gebruik Online Touch: folder digitaal bladerbaar uitgeven.

Groei en Bloei februari2015 Lees publicatie 10036Home