OVER MONARDA & 1 2 3 Aan ongezonde planten beleeft kweker Brian Kabbes geen plezier. Planten die ziek worden, belanden op de composthoop. Dus ook monarda’s met meeldauw. Gelukkig zijn niet alle monarda’s gevoelig voor deze kwaal. Sommige cultivars zijn (bijna) meeldauwvrij. fistulosa. Beide soorten - oorspronkelijk zijn ze afkomstig van de uitgestrekte bossen en prairies van Noord-Amerika - zijn op allerlei manieren met elkaar of met hun nakomelingen gekruist. V rijwel alle bergamotplanten (Monarda) die je in tuinen tegenkomt, stammen af van twee soorten: Monarda didyma en Monarda De brandweerrode Monarda didyma heeft een voorkeur voor wat vochtige grond, is erg gevoelig voor meeldauw en kan behoorlijk woekeren. Deze bergamotplant heeft minder behaarde, soms bijna opvallend naar earl grey thee geuren. Monarda fistulosa staat graag wat droger en groeit meer polvormend, zonder hinderlijke uitlopers. De dichtbehaarde, grijsgroene bladeren hebben een kale bladeren, die 4 In allerlei tuinboeken en artikelen lees je dat van de bergamotplant earl grey thee wordt gemaakt, maar dat is een fabeltje. Voor het aromatiseren van die thee gebruikt men de olie die geperst is uit de pukkelige schil van de bergamotsinaasappel. Deze olie heeft dezelfde geur als het loof van Monarda didyma, maar daarmee stopt elke connectie met earl grey thee. Terwijl de oorspronkelijke ouders een uitgesproken voorkeur hebben voor een (muntachtig) aandoet. sterke geur, standplaats, is dat bij hun nakomelingen veel minder duidelijk. Op elke doorlatende 18 G R O E I&BL O E I–S PEC IAL TU I N PR AK TIJK bepaalde die kruidig grond, die wat organische stof moet bevatten, zullen monarda’s aanslaan. Wel staan ze graag zonnig en in de winter houden ze beslist niet van natte grond. Door hun bladgeur, rijke bloei en gemakkelijke groei zijn monarda’s leuke tuinplanten, maar … wie bergamotplant zegt, zegt bijna automatisch meeldauw. Meeldauw is een schimmelziekte, die wordt veroorzaakt door schimmelsporen die door de lucht zweven en planten aantasten die daar gevoelig voor zijn. En bergamotplanten zijn gevoelig. Zelfs zo erg dat het loof en de stengels van aangetaste planten helemaal wit kunnen worden of het blad zelfs afvalt. In Duitsland worden bergamotplanten wel molenaarsknechtjes genoemd: soms lijken de bloemen met meel bestoven. Strenge selectie Gelukkig zijn niet alle individuele exemplaren even vatbaar en met dat gegeven zijn kwekers aan de slag gegaan. Zo zijn er door strenge selectie en het kruisen van minder gevoelige cultivars nieuwe varianten ontstaan die steeds minder vatbaar bleken voor meeldauw. Sterker nog: er bestaan cultivars die zo goed als meeldauwvrij zijn, bijvoorbeeld de uitstekende lilaroze ’Aquarius’ en de Foto: Omrop Fryslân/Buro de Vries Pagina 13

Pagina 15

Interactieve digitale nieuwsbrief, deze verenigingsblad of drukwerk is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het online bladerbaar op uw website plaatsen van digi brochures.

Groei en Bloei februari2015 Lees publicatie 10036Home