HET WONDER VAN DE AARDAPPEL Voor Alma huisken is de aardappel pure moestuinweelde. Een onooglijke wrattige knol, die zich ondergronds op miraculeuze wijze vermeerdert. En het wonder wordt nog groter als je bijzondere, historische rassen teelt. 1 Foto: www.aardappelhof.nl 1 I Rosa Tannenzapfen. 2 I Alma huisken. 3 I Arran Victory. V Rechts I Gedroogde aardappelen of chuños. 2 Foto: Doortje Stellwagen roeger, ik was een jaar of 8, woonde ik met mijn ouders en broertje in Haarlem, waar mijn vader zijn tuinierskwaliteiten op magnifieke wijze etaleerde. Een gouden greep van hem was om mijn broer en mij een eigen tuintje te schenken. Hij hielp ons bij de inrichting en samen begroeven we een pootaardappel. Het duurde even, zeker voor een kind, maar er verscheen een plant die wekenlang leuk bloeide. Wachten was het motto, tot het loof in augustus uitdijend afstierf en het grote moment eindelijk aanbrak: de oogst. Opstekend en gravend kwam er onder die ene plant opeens een gouden schat tevoorschijn … een schaal vol aardappels, ruimschoots genoeg voor ons allemaal! Als 8-jarige vond ik dat niets minder dan toveren. Beginnersgeluk Later waren aardappels het eerste gewas dat ik ontlokte aan mijn volkstuin nummer 83 van complex ’Nooit Rust’. Ik ervoer het befaamde beginnersgeluk, want die eerste oogst evenaarde ik als toenmalig volkstuinier nooit meer. Emmers vol krieltjes, bonken en doorsnee bemeten piepers! Ik schreef een boek dat De Aardappel heette - zo gefascineerd was ik door deze heerlijke knol - en maakte als amateuraardappelteler een stevige doorstart in de grote Groningse landschapstuin, die ik nu alweer 11 jaar hoed. Het zonnigste deel werd onmiddellijk ingericht als boomgaard Foto: Wikimedia/chuños 20 G R O E I&BL O E I–APR I L–2015 3 Foto: www.aardappelhof.nl en moestuin, en het eerste bed was bestemd voor piepers, in 12 soorten. Elk voorjaar, bij het laten voorkiemen en poten, denk ik aan de Inca’s. Immers, zij waren het die de aardappel zo’n 5000 jaar voor Christus ontdekten in hun thuislanden, die wij nu Peru of Chili noemen. De aardappel is één van die fantastische gewassen die de Inca’s uit het wild wisten te winnen, ’papa’ doopten en in ontwikkeling brachten, net als maïs, tomaten, pepers, paprika’s en quinoa - pure moestuinweelde! De papa-cultuur De papa-cultuur brachten ze tot grote hoogte. Letterlijk, want de aardappel gedijt zelfs op 4500 meter, in de ijle lucht van de Andes. Dat de Inca’s hun belangrijkste gewassen vereerden, weten we door de aardewerken kruikjes die zij hun doden meegaven. Die waren gevormd als aardappels. Er moesten wel goddelijke krachten schuilen in deze plant, misschien zelfs wel de Axomama, de oergodin, in eigen persoon. De Inca’s vonden ook uit hoe aardappels te drogen in de ijselijke winden van de Andes; deze vrijwel onbeperkt houdbare chuños lijken op grote, gedroogde tuinbonen en zijn nog altijd te koop op de volksmarkten van onder meer Lima in Peru. Toen Spaanse veroveraars, op zoek naar goud, zilver en exotica, laat in de 15e eeuw op rooftocht gingen, namen ze die aardappel mee. Hij werd thuis in Spanje als sierplant Pagina 12

Pagina 14

Voor clubmagazines, online clubmagazines en nieuwsbrieven zie het Online Touch content management system systeem. Met de mogelijkheid voor een e-commerce shop in uw catalogussen.

Groei & Bloei 2015 Lees publicatie 10076Home